نقش، جايگاه و وظايف حسابرسی داخلی در سازمان

  دانشگاهها هم از لحاظ اندازه و هم از لحاظ پيچيدگی فعاليت، چنان رشد ميکنند که کنترل مستقيم و انفرادی آنها ناممکن ميشود. از اين رو کنترل­های داخلی برای اعمال مديريت و سرپرستی در راستای برنامه­های استراتژيک ضروری است.از سوی ديگر دانشگاهها دارای الزامات قانونی ميباشند که بايد به آنها عمل شود. از اين رو بايد کنترل­های داخلی لازم را برای شناسايی و کنترل ميزان رعايت اينگونه الزامات قانونی برقرار نمايند.

  کنترل داخلی:

  هر سيستم با مجموعه­ای ازکنترل­ها، اعم از مالی و غيرمالی، برای دستيابی به اطمينانی منطقی از تحقق موارد زير برقرار ميشود:

  · اثربخش و کارآمد بودن عمليات

  · قابل اتکا بودن اطلاعات مالی و گزارشگری آن

  · رعايت قوانين و مقررات

  عناصر تشکيل­دهنده کنترل داخلی:

  1. بررسی موثر و کارآمد توسط مديريت غيراجرايی

  2. وجود سيستم کنترل مديريتی شامل تعيين و تدوين هدفها و برنامه­ها- نظارت و سرپرستی يا کنترل مسائل مالی و همچنين اقدامات پيشگيرانه و اصلاحی

  3. وجود سيستم­ها و روشهای کنترل مالی و عملياتی شامل محافظت از دارايي­ها- تفکيک وظايف- روشهای صدور مجوز و تصويب و سيستمهای اطلاعاتی

  4. وجود يک واحد حسابرسی داخلی که طبق اصول و استانداردهای حسابرسی داخلی فعاليت کند.

  هدفهای کنترل داخلی و حسابرسی داخلی:

  1. اعمال شدن سياستها و خط­مشي­های دانشگاه

  2. شناسايی و شناساندن اصول و ارزشهای دانشگاه

  3. رعايت قوانين و مقررات

  4. دقيق و قابل اعتماد بودن صورتهای مالی و ساير اطلاعات منتشر شده

  5. مديريت کارآمد و اثربخش نيروی انسانی و ساير منابع

  هدف حسابرسی داخلی، کمک به مديريت جهت اطمينان از رعايت و اجرای موارد بالاست.

 تعريف حسابرسی داخلی:

  وظيفه ارزيابی مستقلی است که توسط مديريت سازمان برای بررسی سيستم کنترل داخلی ايجاد ميشود. حسابرسی داخلی کفايت سيستم کنترل داخلی را از لحاظ اثربخش و کارآمد بودن استفاده از منابع سازمان آزمون، ارزيابی و گزارش ميکند.

  حسابرس داخلی مديريت را در انجام دادن مسئوليت­ها و وظايف خود از طريق تقويت کنترل­های داخلی ياری ميکند.

  حسابرسی داخلی ميتواند:

1. نقش بازدارنده را در برابر سوءاستفاده­کنندگان احتمالی داشته باشد.
2. کنترل را در جهت پيشگيری يا آشکارکردن تقلب و اشتباه بهبود بخشد.
3. با انجام دادن حسابرسی داخلی تقلب­ها را کشف کند.
4. با شناسايی موارد اتلاف منابع و عدم کارايی، سبب صرفه­جويی شود.

  استقلال حسابرس داخلی:

  · دسترسی بدون محدوديت واحد IA به مديريت ارشد

  · ارائه اختيارات لازم به واحد IA برای ارائه گزارش درباره هرگونه يافته حسابرسی بدون اجبار به حذف مطلبی

  · جداسازی حسابرسی داخلی از ساير فعاليتهای سازمان

  استقلال حسابرسی داخلی بايد از جنبه‌های گوناگون دسترسی، گزارشگری، استقلال رای و فعاليتهای سازمانی محقق شود.

  حسابرسی داخلی بايد نسبت به کليه سيستمهای مالی و اداری دانشگاه، استقلال کامل داشته باشد. درگير شدن حسابرسی داخلی در سيستمهای اجرايی و برنامه­های سازمان بايد به موارد زير محدود شود:

  · ارائه پيشنهاد در ارتباط با ايجاد کنترلهای داخلی برای موارد تجديدنظر در سيستمها يا پروژه­های موجود يا طراحی سيستمهای جديد يا ايجاد پروژه­های جديد.

  · ارزيابی کنترلهای پيشنهادی برای پروژه­های خاص

  · ارزيابی کنترلهای موجود سيستمها و فرايند تصميم­گيری

  واحد حسابرسی داخلی نبايد مسئول استقرار سيستمهای جديد باشد يا درگير کارهايی شود که معمولاً ملزم به بررسی آنهاست.

  دامنه حسابرسی داخلی:

  با توجه به هدف حسابرسی داخلی، دامنه حسابرسی داخلی همه جنبه­های کنترل داخلی را اعم از مالی و غيرمالی دربرمي­گيرد.

  تأکيد حسابرسی داخلی بر هر کنترل خاص نشانه ميزان خطر و زيانی است که متوجه سازمان مي­شود، که مي­توانند از سوءاستفاده- سهل­انگاری- تبليغات منفی با موارد ديگر ناشی شود. بر اساس استاندارد حسابرسی ايران دامنه رسيدگی و هدفهای واحدحسابرسی داخلی شامل موارد زير می‌باشد:

  · بررسی سيستمهای کنترل داخلی

  · رسيدگی به گزارشهای مالی و عملياتی

  · بررسی صرفه اقتصادی، کارايی و اثربخشی عمليات واحد اقتصادی

  · بررسی رعايت قوانين، مقررات و ساير الزامات برون سازمانی و سياستها، دستورالعملهای مديريت ساير الزامات درون سازمانی

  سيستم­های مالی، سيستم­های مديريت و سيستم­های عملياتی، از جمله سيستمهای اصلی هستند که زير پوشش حسابرسی داخلی قرار مي­گيرد

  جايگاه سازمانی واحد حسابرسی داخلی:

  بر اساس استاندارد حسابرسی ايران، "بهترين حالت جايگاه حسابرسی داخلی آن است که واحد حسابرسی داخلی به بالاترين رده مديريت گزارش دهد و هيچگونه مسئوليت اجرائی نداشته باشد."

  فرق بين حسابرس داخلی و مستقل:

  حسابرسی مستقل و داخلی از نظر نحوه اجرای رسيدگی مشابه‌اند ولی هدفها و نتايجی که مدنظر دارند، تفاوت دارد. رسيدگی حسابرس داخلی را اغلب ”حسابرسی عملياتي” مي­نامند. موارد زير را می‌توان از جمله تفاوتهای آنها برشمرد:

  · تفاوت در رابطه با استفاده ازحسابرسی داخلی و مستقل

  · تفاوت از نظر هدفهای اصلی

  · تفاوت در رابطه با بررسی کنترلهای داخلی

  · تفاوت دررابطه با نوع همکاری با موسسه

  · تفاوت در رابطه با مسئوليت

  · تفاوت دامنه بررسي­ها

  · تفاوت درنحوه رسيدگی

  مقايسه دو نوع حسابرسی مستقل و داخلی

  منابع:

1. علی کمالی زارع- عباس ارباب پيمان ”حسابرسی داخلی اثربخش“ انتشارات مرکز تحقيقات تخصصی حسابداری و حسابرسی (سازمان حسابرسی) – شماره 136- بهمن 83
2. هادی فاوچی ”رهنمودهايی برای اجرای استانداردهای کنترل داخلي“ – 139
3. هادی فاوچی ”رهنمودهای اجرای استاندارد حسابرسی عملکرد“ انتشارات ديوان محاسبات کشور - 87
4. ناصر آريا ”حسابرسی سيستم­های کامپيوتري“ مرکز تحقيقات تخصصی حسابداری و حسابرسی (سازمان حسابرسی) – آذر 90

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: